می توان با وارد کردن انرژی فشاری ( یا ضربه ای ) فاصلة بین ذرات خاک را تا حدودی کم کرده و جرم حجمی خاک را افزایش داد. استفاده از آب با مقدار مناسب نیز در زمان اعمال انژری ایجاد تراکم موجب بهبود این روند می شود. آزمایش تراکم خاک به روش استاندارد با استفاده از استاندارد ASTM D 698 مقدار حداکثر جرم حجمی خاک با یک انرژی ثابت و بدست آوردن رطوبت بهینه برای تراکم را حاصل می نماید. این آزمایش با توجه به سایز ذرات خاک در سه روش A , B , C  انجام می شود.  انتخاب روش های انجام آزمایش بر اساس درصد ذرات خاک باقیمانده روی الک شمارة 4 و الک های 3/8 و 3/4 اینچ می باشد. در روش A حداکثر ذرات باقیمانده روی الک شمارة 4 باید کمتر از 25 درصد باشد.

   از این آزمایش جهت تعیین واگرایی خاک های رسی با استفاده از استاندارد ASTM D 4221 استفاده می شود. تعیین قطر ذرات خاک در این آزمایش یکبار با هیدرومتری که در آن از محلول هگزا متا فسفات سدیم استفاده شده و بار دیگر از هیدرومتری که بدون محلول هگزا متا فسفات سدیم می باشد بدست می آید.

   این آزمایش بر اساس استاندارد ASTM D 1883 برای بدست آوردن ظرفیت باربری لایه های مختلف خاک در اساس و زیر اساس پروژه های راهسازی است. و آن نسبت نیروی لازم برای فرو بردن یک پیستون فلزی به قطر 2 اینج با سرعت ثابت ( 1/27 میلیمتر بر دقیقه ) در سطح خاک متراکم شده در قالب 6 اینچی که با روش تراکم استاندارد یا اصلاح شده انجام شده تا عمق حداکثر 0.5 اینچ به نیروی لازم جهت فرو بردن همان پیستون در مصالح استاندارد.

   این آزمایش بر روی 3 نمونه از خاک که با تعداد ضربات مختلف متراکم شده ، انجام می شود. نسبت های بدست آمده برای 0.1 و 0.2 اینچ فرو رفتگی ، جهت تعیین C.B.R مورد استفاده قرار می گیرد.

   جهت تهیة منحنی دانه بندی خاک های ریز دانة عبوری از الک 10 ( ترجیحاً عبوری از الک 200 ) یا ترسیم ادامة منحنی دانه بندی خاک با الک با استفاده از استاندارد ASTM D 422 از روش هیدرومتری که بر پایة قانون استوکس استوار است و آن اندازه گیری سرعت سقوط ذرات کروی در محیط سیال ( که برای این آزمایش محلول هگزا متا فسفات سدیم و آب مقطر ) می باشد برای تعیین قطر ذرات خاک استفاده می شود.

   جهت تعیین حدود اتربرگ خاک ( حد روانی ، حد خمیری و همچنین دامنة خمیری خاک ) با استفاده از استاندارد ASTM D 4318 ، مقداری خاک ، عبوری از الک شمارة 40 را مرطوب و خوب مخلوط نموده و با استفاده از دستگاه کاساگرانده با روش سه نقطه ای ( سه بار انجام دادن آزمایش ) ، میزان رطوبت خاک را که در اثر ضربات متوالی و یکنواخت جام دستگاه مذکور به تعداد 25 ضربه بر روی کف آن که باعث بسته شدن شیار داخل خاک درون جام به میزان 12/5 میلیمتر می شود را که همان حد روانی است ، بدست می آوریم. همچنین با بدست آوردن رطوبت زمان ترک خوردن خاک در حال فیتیله شدن با قطر 3/2 میلیمتری ، که همان حد خمیری خاک است ، می توان دامنة خمیری خاک را که تفاضل این دو حد رطوبتی می باشد ، نیز بدست آورد. 

   از آزمایش تحکیم خاک ، جهت تعیین پارامترهای موثر در پیش بینی نشت و اندازه گیری مقدار آن برای خاک های چسبنده تحت بار قائم بر اساس استاندارد ASTM D 2435 استفاده می شود.

   در فرآیند انجام این آزمایش ، نمونة خاک دست نخورده یا ساخته و متراکم شده در درون حلقة صلب فلزی داخل جام تحکیم ، که در دو طرف حلقه نیز صفحات ( سنگ ) متخلخل جهت زهکشی قرار داده  و جام را نیز پر از آب نموده ، تحت اعمال بار ثابت در مدت زمان معین قرار داده و تغییرات ارتفاع خاک ، حاصل از نشست اولیة و ثانویه خاک را در زمان های تعیین شده در استاندارد اندازه گیری می نمائیم. در ادامه با اعمال بارهای مختلف ( افزایش یا کاهش بار اولیه به میزان دو برابر در هر مرحله بارگذاری ) و اندازه گیری تغییرات ارتفاع خاک در مدت معین و یکنواخت برای هر یک از بارهای اعمالی ، رابطة بین نشست و بارهای مختلف را نیز پیدا می کنیم.

   می توان با وارد کردن انرژی فشاری ( یا ضربه ای ) فاصلة بین ذرات خاک را تا حدودی کم کرده و جرم حجمی خاک را افزایش داد. استفاده از آب با مقدار مناسب نیز در زمان اعمال انژری ایجاد تراکم موجب بهبود این روند می شود. آزمایش تراکم خاک به روش استاندارد با استفاده از استاندارد ASTM D 698 مقدار حداکثر جرم حجمی خاک با یک انرژی ثابت و بدست آوردن رطوبت بهینه برای تراکم را حاصل می نماید. این آزمایش با توجه به سایز ذرات خاک در سه روش A , B , C  انجام می شود.  انتخاب روش های انجام آزمایش بر اساس درصد ذرات خاک باقیمانده روی الک شمارة 4 و الک های 3/8 و 3/4 اینچ می باشد. در روش C حداکثر ذرات باقیمانده روی الک 3/4 اینچ باید کمتر از 30 درصد باشد.

   جهت انجام آزمایش دانه بندی به روش تر ، بعد از شستشوی خاک بر روی الک 200 و خشک نمودن آن در آون ، با استفاده از استاندارد ASTM D 422 مقداری از خاک مذکور را بر روی یک سری الک با قطر 8 یا 12 اینچی که از بالا به پایین طوری که قطر چشمة ( سوراخ ) الک ها پیوسته کوچکتر شده و آخرین الک نیز بر روی Pan قرار دارد ریخته و با حرکت افقی الک ها شروع به الک کردن خاک نموده و در نهایت خاک باقیمانده بر روی الک ها را وزن می نمائیم. این کار را تا اتمام خاک خشک شده انجام داده و منحنی دانه بندی خاک را بدست می آوریم.

   جهت انجام آزمایش دانه بندی به روش تر ، بعد از شستشوی خاک بر روی الک 200 و خشک نمودن آن در آون ، با استفاده از استاندارد ASTM D 422 مقداری از خاک مذکور را بر روی یک سری الک با قطر 8 یا 12 اینچی که از بالا به پایین طوری که قطر چشمة ( سوراخ ) الک ها پیوسته کوچکتر شده و آخرین الک نیز بر روی Pan قرار دارد ریخته و با حرکت افقی الک ها شروع به الک کردن خاک نموده و در نهایت خاک باقیمانده بر روی الک ها را وزن می نمائیم. این کار را تا اتمام خاک خشک شده انجام داده و منحنی دانه بندی خاک را بدست می آوریم.

   آزمایش تعیین مقاومت فشاری نمونة محصور نشدة خاک های چسبنده که به اختصار به آن آزمایش تک محوری گفته می شود را می توان بر اساس استاندارد ASTM D 2166 برای خاک های دست نخوردة بازسازی شده ، اصلاح شده یا ساخته شده انجام داد. در این آزمایش به نمونة استوانه ای خاک ، بار محوری با سرعت ثابت وارد نموده و هر کدام از حداکثر بارهایی که زود تر باعث ترک خوردگی و کاهش مقاومت نمونه و یا باعث 20 درصد ( 15 درصد ) کرنش در نمونه گردد ، را ثبت می نمائیم.

   برای نمونه های آزمایشی با قطر بزرگتر ، از قالب بزرگتر و گیج تعیین مقاومت بالاتری استفاده می شود. 

   این آزمایش بر اساس استاندارد ASTM D 1883 برای بدست آوردن ظرفیت باربری لایه های مختلف خاک در اساس و زیر اساس پروژه های راهسازی است. و آن نسبت نیروی لازم برای فرو بردن یک پیستون فلزی به قطر 2 اینج با سرعت ثابت ( 1/27 میلیمتر بر دقیقه ) در سطح خاک متراکم شده در قالب 6 اینچی که با روش تراکم استاندارد یا اصلاح شده انجام شده تا عمق حداکثر 0.5 اینچ به نیروی لازم جهت فرو بردن همان پیستون در مصالح استاندارد.

   این آزمایش بر روی 3 نمونه از خاک که با تعداد ضربات مختلف متراکم شده ، انجام می شود. نسبت های بدست آمده برای 0.1 و 0.2 اینچ فرو رفتگی ، جهت تعیین C.B.R مورد استفاده قرار می گیرد.

   ضریب تراوایی خاک های درشت دانه را می توان با استفاده از آ زمایش نفوذپذیری با گرادیان ثابت بر اساس استاندارد ASTM D 2434 بدست آورد. این ضریب را می توان با اندازه گیری دقیق آب رد شده از خاک متراکم و اشباع شدة درون استوانة دستگاه نفوذپذیری خاک که دارای سطح مقطع مشخص است در بازة زمان معین بر اساس قانون دارسی بدست آورد.

   هدف از انجام این آزمایش ، تعیین مقادیر نسبی ریزدانه های خمیری ( گرد و خاک و مصالح رسی ) موجود در خاک های مخلوط دانه ای یا مصالح سنگی ریز عبوری از الک شمارة 4 بر اساس استاندارد ASTM D 2419 که در تعیین کیفیت مصالح در طی فرآیند تولید و مصرف آن کاربرد دارد ، می باشد.

   برای این کار نمونة خاک مورد آزمایش درون محلول استوک ریخته شده و تفکیک شدن مصالح به دو بخش ماسه و رس در مدت زمان مشخص بر اساس دستورالعمل ذکر شده فوق مشاهده و اندازه گیری می شود.

   از آزمایش تحکیم خاک ، جهت تعیین پارامترهای موثر در پیش بینی نشت و اندازه گیری مقدار آن برای خاک های چسبنده تحت بار قائم بر اساس استاندارد ASTM D 2435 استفاده می شود.

   در فرآیند انجام این آزمایش ، نمونة خاک دست نخورده یا ساخته و متراکم شده در درون حلقة صلب فلزی داخل جام تحکیم ، که در دو طرف حلقه نیز صفحات ( سنگ ) متخلخل جهت زهکشی قرار داده  و جام را نیز پر از آب نموده ، تحت اعمال بار ثابت در مدت زمان معین قرار داده و تغییرات ارتفاع خاک ، حاصل از نشست اولیة و ثانویه خاک را در زمان های تعیین شده در استاندارد اندازه گیری می نمائیم. در ادامه با اعمال بارهای مختلف ( افزایش یا کاهش بار اولیه به میزان دو برابر در هر مرحله بارگذاری ) و اندازه گیری تغییرات ارتفاع خاک در مدت معین و یکنواخت برای هر یک از بارهای اعمالی ، رابطة بین نشست و بارهای مختلف را نیز پیدا می کنیم.

ابزار آلات مورد نیاز : قالب تراکم با قطر 4 اینچ - چکش تراکم استاندارد - آون - ترازو با دقت های 1 گرم و 0.01 گرم - جک نمونه درآور - لوازم و وسایل اختلاط خاک - ظرف تعیین رطوبت

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد آزمایش - تعداد نقاط جهت ترسیم منحنی تراکم

نام دستگاه : همزن برقی هیدرومتری

نام انگلیسی : Stirring Apparatus

شرکت های سازنده : Controls - SoilTest

کشور سازنده : آمریکا - ایتالیا

سایر ابزار آلات مورد نیاز : آون - ترازو با دقت 0.01 گرم - هیدرومتر H151 یا H152 - بشر - استوانة مدرج استاندارد - دماسنج با دقت 0.1 سانتیگراد - محلول هگزا متا فسفات سدیم

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه آزمایش تعیین C.B.R

نام انگلیسی : C.B.R Marshall Tester 

شرکت سازنده :  شرکت ELE

کشور سازنده : انگلستان

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : همزن برقی هیدرومتری

نام انگلیسی : Stirring Apparatus

شرکت های سازنده : Controls - SoilTest

کشور سازنده : آمریکا - ایتالیا

سایر ابزار آلات مورد نیاز : آون - ترازو با دقت 0.01 گرم - هیدرومتر H151 یا H152 - بشر - استوانة مدرج استاندارد - دماسنج با دقت 0.1 سانتیگراد - محلول هگزا متا فسفات سدیم

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه کاساگرانده

نام انگلیسی : Liquid Limit Device

شرکت های سازنده : شرکت آزمون مبنا ساز - SoilTest - Controls

کشورهای سازنده : ایران - ایتالیا - آمریکا

سایر دستگاه ها و ابزار آلات : آون - ترازوی با دقت 0.01 گرم - ظروف و وسایل اختلاط خاک - الک شمارة 40 - ظرف تعیین رطوبت - آب پاش

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه تحکیم یک بعدی خاک

نام انگلیسی : Consolidometer Apparatus

1- مکانیکی

شرکت های سازنده : شرکت آزمون مبنا ساز - شرکت SoilTest

کشورهای سازنده : ایران - آمریکا

2- برقی با دیتا برداری دیجیتالی

شرکت سازنده : شرکت مواد ساخت آزما ویستا

کشور سازنده : ایران

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد آزمایش - مدت زمان برای هر سیکل بارگذاری - بار اضافة وارده بر نمونه ( بیش از 16 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع )

نام دستگاه : دستگاه تراکم خاک - با روش اصلاح شده

نام انگلیسی : Compaction Device

شرکت سازنده : Wykeham Farrance

کشور سازنده : انگلستان

سایر ابزار آلات مورد نیاز : قالب تراکم با قطر 6 اینچ - چکش تراکم اصلاح شده - آون - ترازو با دقت های 1 گرم و 0.01 گرم - جک نمونه درآور - لوازم و وسایل اختلاط خاک - ظرف تعیین رطوبت

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد آزمایش - تعداد نقاط جهت ترسیم منحنی تراکم

نحوه محاسبه تعرفه خدمات

دانشجویان دانشگاه امیرکبیر دانشکده مهندسی شیمی: 150 هزار تومان

دانشجویان دانشگاه امیرکبیر سایر دانشکده ها: 250 هزار تومان

تعرفه آزاد: 300 هزار تومان

اطلاعات تماس:

سرپرست آزمایشگاه : دکتر داود ایرانشاهی

شماره تماس: 64543189-021

نام کارشناس: مهندس الهام مفرح

شماره تماس آزمایشگاه: 64543170-021

آدرس پست الکترونیکی: mofarrah@aut.ac.ir

نام دستگاه : شیکر الک ( با سایزهای 8 و 12 اینچی )

نام انگلیسی : Sieve Shaker

1- شیکر الک 12 اینچی

شرکت سازنده :

کشور سازنده : ایتالیایی

مدل دستگاه : EF 2000/2

2- شیکر الک 8 اینچی

شرکت سازنده : شرکت ابزار خاک

کشور سازنده : ایران

نام تجهیزات : سری الک ها ( 8 اینچی و ا2 اینچی )

نام انگلیسی : Sieve

1- سری الک 12 اینچی

شرکت های سازنده : تک آزما - آزمون - دماوند - دانش گستر

کشور سازنده : ایران

مشخصات فنی : بر اساس استاندارد ASTM E 11

2- سری الک 8 اینچی

شرکت های سازنده : تک آزما - آزمون - دماوند - پارس - دانش گستر - Soil Test

کشور های سازنده : ایران - آمریکا

مشخصات فنی : بر اساس استاندارد ASTM E 11

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد - وزن ( متناسب با سایز دانه های خاک - حداکثر 5 کیلوگرم )

نام دستگاه : شیکر الک ( با سایزهای 8 و 12 اینچی )

نام انگلیسی : Sieve Shaker

1- شیکر الک 12 اینچی

شرکت سازنده :

کشور سازنده : ایتالیایی

مدل دستگاه : EF 2000/2

2- شیکر الک 8 اینچی

شرکت سازنده : شرکت ابزار خاک

کشور سازنده : ایران

نام تجهیزات : سری الک ها ( 8 اینچی و ا2 اینچی )

نام انگلیسی : Sieve

1- سری الک 12 اینچی

شرکت های سازنده : تک آزما - آزمون - دماوند - دانش گستر

کشور سازنده : ایران

مشخصات فنی : بر اساس استاندارد ASTM E 11

2- سری الک 8 اینچی

شرکت های سازنده : تک آزما - آزمون - دماوند - پارس - دانش گستر - Soil Test

کشور های سازنده : ایران - آمریکا

مشخصات فنی : بر اساس استاندارد ASTM E 11

هزینة آزمایش : بر اساس وزن ( متناسب با سایز دانه های خاک )

نام دستگاه : دستگاه بارگذاری فشاری تک محوری خاک

نام انگلیسی : Compression Device

شرکت سازنده : شرکت ELE

کشور سازنده : انگلستان

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه آزمایش تعیین C.B.R

نام انگلیسی : C.B.R Marshall Tester 

شرکت سازنده :  شرکت ELE

کشور سازنده : انگلستان

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه نفوذپذیری خاک با بار ( هد ) ثابت

نام انگلیسی :  Permeameter Constant Head Apparatus

شرکت سازنده : شرکت ELE

کشور سازنده : انگلستان

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه تعیین هم ارز ماسه

نام انگلیسی : Mechanical Sand Equivalent Shaker

شرکت سازنده : شرکت ELE 

کشور سازنده : انگلستان

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد

نام دستگاه : دستگاه تحکیم یک بعدی خاک

نام انگلیسی : Consolidometer Apparatus

1- مکانیکی

شرکت های سازنده : شرکت آزمون مبنا ساز - شرکت SoilTest

کشورهای سازنده : ایران - آمریکا

2- برقی با دیتا برداری دیجیتالی

شرکت سازنده : شرکت مواد ساخت آزما ویستا

کشور سازنده : ایران

هزینة آزمایش : بر اساس تعداد آزمایش - مدت زمان برای هر سیکل بارگذاری - بار اضافة وارده بر نمونه ( بیش از 16 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع )

نحوه محاسبه تعرفه خدمات

دانشجویان دانشگاه امیرکبیر دانشکده مهندسی شیمی: 100 هزار تومان

دانشجویان دانشگاه امیرکبیر سایر دانشکده ها: 150 هزار تومان

تعرفه آزاد: 250 هزار تومان

اطلاعات تماس:

سرپرست آزمایشگاه : دکتر داود ایرانشاهی

شماره تماس: 64543189-021

نام کارشناس: مهندس الهام مفرح

شماره تماس آزمایشگاه: 64543170-021

آدرس پست الکترونیکی: mofarrah@aut.ac.ir